SMOLNIK NAD SANEM
województwo podkarpackie, powiat bieszczadzki



(fot. Marcin Szukała - 2005)


(fot. Marcin Szukała - 2005)


(fot. Agnieszka Purgał - 2012)


(fot. Jarek Pokrzywnicki - 2020)


(fot. Brygida Kicińska - 2014)


(fot. Andrzej Haidrich - 2003)


(fot. Maciej Sawicz - 2008)


(reprodukcja - Ryszard Brykowski - Bieszczadzki skansen cerkiewny - Ochrona Zabytków 1969)


(fot. Brygida Kicińska - 2014)


(fot. Brygida Kicińska - 2014)


(fot. Jarek Pokrzywnicki - 2020)

Położenie. Wieś w gm. Lutowiska, ok. 35 km na pd. od Ustrzyk Dolnych.

Historia. Cerkiew greckokatolicka p.w. Świętego Michała Archanioła z 1791 r. Obecnie. kościół p.w. Wniebowzięcia NMP. Remontowana w 1921 r. W 1969 r. blaszane pokrycie zmieniono na gontowe. W 1973 r. przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Konserwacja wnętrza w 1975 r. Remontowana w latach 1994 – 96, 2004 – 07 z nową aranżacją wnętrza. W 2013 r. cerkiew wpisano na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Dzwonnicę drewnianą rozebrano w latach 50 XX w. Charakterystyczna budowa świątyni jest jedyną tego typu zachowaną w Polsce. Remontowana w 2021 r. z wymianą gontów.

Budowa i wyposażenie. Cerkiew drewniana konstrukcji zrębowej, szalowana gontem. Orientowana, reprezentuje styl bojkowski. Układ świątyni trójczłonowy: niskie kwadratowe prezbiterium, wyższa nawa i mały przedsionek (babiniec). Osobne dachy namiotowe (brogowe), łamane, kryte gontem nad wszystkimi częściami i zwieńczone baniastymi kopułami z krzyżami. Wydatne okapy wokół całej świątyni wsparte na rysiach. Wewnątrz sklepienie kolebkowe w babińcu i odsłonięte kopuły zrębowe nad nawą i prezbiterium. Chór muzyczny nadwieszony o prostej linii parapetu. Podłoga z desek. Polichromia z okresu budowy cerkwi z wizerunkiem aniołów podtrzymujących kotarę i postaciami starotestamentowych proroków. Polichromia ornamentalna z 2 poł. XIX w. Wyposażenie oryginalne niezachowane. W muzeum Sztuki Ukraińskiej we Lwowie znajdują się dwie ikony pochodzące ze świątyni: Zaśnięcie MB z 1547 r. i MB Hodegetria z ok. 1547 r. Inne ikony z XVI w. przechowywane są Muzeum – Zamku w Łańcucie. Dookoła współczesny płot ze sztachetami i stare drzewa: lipy i jesiony. Na ścianach cerkwi (prezbiterium) można zauważyć ślady pazur niedźwiedzia, który „odwiedzał” cerkiew w ostatnich latach.

Także warto zobaczyć.

Literatura. [11]

Strona główna