PSZCZYNA – ĆWIKLICE
województwo śląskie, powiat pszczyński



(fot. Sylwia Piekarek - 2003)


(fot. Sylwia Piekarek - 2003)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2006)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2005)


(fot. Sylwia Piekarek - 2019)


(fot. Paweł Pajor - 2023)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2005)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2009)


(fot. Władysław Rychter z 1937 r.)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2009)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2009)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2009)


(fot. Andrzej Czyżewski - 2009)


(fot. Brygida Kicińska - 2010)


(fot. Brygida Kicińska - 2010)


(fot. Brygida Kicińska - 2010)

Położenie. Miasto siedziba powiatu. Dzielnica, ok. 5 km na pn. – wsch. od centrum.

Historia. Kościół p.w. Świętego Marcina z ok. 1464 r. Datę budowy ustalono na podstawie badań dendrochronologicznych wykonanych w 2012 r. przez Aleksandra Koniecznego. Wcześniej wiek określano na przeł. XVI i XVII w. Wieżę dobudowano ok. 1657 r. Przebudowany w XVIII w. i na przeł. XIX i XX w. z dobudową zakrystii. W 1917 i 1942 r. zarekwirowano po dwa dzwony. W 1939 r. zniszczono wieżę świątyni. Remontowany w latach 70 XX w. i 1982 – 93 z renowacją polichromii. Uszkodzony podczas powodzi w maju 2010 r. i następnie remontowany. Renowację polichromii wykonał Jan Gałaszek.

Budowa i wyposażenie. Kościół drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej. Orientowany, zbudowany z drewna dębowego, jodłowego i sosnowego. Mniejsze prezbiterium od nawy, zamknięte prostokątnie z dwoma zakrystiami (konstrukcji szkieletowej) po bokach na planie prostokąta. Z boku nawy kruchta i kaplica. Wieża kwadratowa, konstrukcji słupowej z kruchtą w przyziemiu. Zwieńczona barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią. Dach dwukalenicowy, kryty gontem z sześcioboczną wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczoną cebulastym, gontowym hełmem barokowym z latarnią. Wewnątrz w prezbiterium i nawie stropy płaskie. Chór muzyczny wsparty na czterech słupach z wybrzuszonym parapetem w części środkowej z organami 10 głosowymi firmy Vermeulen z 1974 r., zastępując elektroniczny instrument firmy Zdzisława Zasada z 1980 r. Późnobarokowy prospekt organowy z instrumentem firmy Durschlag przekazany do muzeum w Katowicach. Podłoga murowana z drewnianymi panelami. Fragmenty starej polichromii w nawie z 1630 r., autorstwa Christiana Wilhelma Tischbeina – przedstawia rycerzy na koniach i sceny z Drogi Krzyżowej. Nowsza polichromia figuralna w prezbiterium z XVIII w., sceny z legendy o Świętym Marcinie i postacie Apostołów. Uzupełniona girlandami z kwiatami i owocami. Strop z polichromią z 1882 r., autorstwa J. Kurdy w postaci malowanych kasetonów i przedstawieniem Koronacji Marii w nawie i MB w otoczeniu aniołów w prezbiterium. Ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i ławy kolatorskie późnobarokowe z XVIII w. Ambona rokokowa z XVIII w. Chrzcielnica rokokowa w kształcie anioła podtrzymującego czarę z XVIII w. W kaplicy malowany tryptyk gotycki z 2 poł. XV w. i oryginalne, ozdobne okucia u drzwi dębowych z XVI w. W prezbiterium witraż z XIX w. – Adoracja Trzech Króli. Obok wejścia dwa drewniane epitafia i tablica poświęcone mieszkańcom Ćwiklic, poległym w czasie I i II wojny światowej, oraz Powstaniach Śląskich z lat 1919 – 1921. Kościół otoczony cmentarzem i ogrodzeniem składającym się z słupów i grubych desek. W niszach czternastu większych (szerszych) słupach – kapliczkach od strony cmentarza umieszczone były Stacje Drogi Krzyżowej, a na płaszczyznach zewnętrznych – płaskorzeźby z wizerunkami świętych. Obecnie Stacje znajdują się w kościele na południowej ścianie nawy. Świątynia posiada krypty rodzin Kozłowskich i Zborowskich.

Także warto zobaczyć.

Literatura. [8][15]

Strona główna