NOWY SĄCZ SKANSEN – CZARNE
województwo małopolskie, powiat nowosądecki



(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Brygida Kicińska - 2004)


(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Sylwia Piekarek - 2013)


(Czarne - fot. Zygmunt Malinowski - lata 80 XX w.)


(Czarne - reprodukcja - Igor Z. Grabar Historia Sztuki Rosyjskiej 1910)


(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Marcin Szukała - 2008)


(fot. Marcin Szukała - 2008)

Położenie. Miasto siedziby powiatu, ok. 100 km na pd. – wsch. od Krakowa. Skansen położony jest przy ulicy Lwowskiej.

Historia. Cerkiew greckokatolicka p.w. Świętego Dymitra z 1783 r. Zbudowana we wsi Czarne w powiecie gorlickim. Remontowana i przebudowana w latach 1893 – 95. Okradziona z ikon po 1947 r. Przeniesiona w obecne miejsce w 1993 r. z rekonstrukcją ikonostasu. Prace nad odbudową ukończono w 2001 r.

Budowa i wyposażenie. Drewniana cerkiew, konstrukcji zrębowej. Trójdzielna, typ północno – zachodnio łemkowski. Mniejsze prezbiterium od nawy, zamknięte prostokątnie. Wieża konstrukcji słupowej z babińcem w przyziemiu i z izbicą, o ścianach pochyłych ku górze. Zwieńczona czteropołaciowym dachem z wieżyczką i drewnianym hełmem baniastym. Dachy nad nawą i prezbiterium namiotowe, łamane i kryte gontem. Zwieńczone baniastymi hełmami drewnianymi z pozornymi latarniami. Wewnątrz chór śpiewaczy z balustradą tralkową, o prostej linii parapetu. Polichromia figuralna z ornamentem roślinnym z 1895 r., autorstwa Jana i Pawła Bogdańskich. W kopule nawy przedstawienie Wniebowstąpienie Chrystusa na tle nieba z gwiazdami i sceny z Nowego Testamentu oraz widok Jerozolimy, a w prezbiterium Boga Ojca. Na ścianie nawy iluzjonistyczny ołtarz z ikoną Joachim z małą Marią z przeł. XVIII i XIX w. pochodzącą z cerkwi w Tyliczu. W babińcu scena przyjęcia Unii Brzeskiej na ścianie z postaciami prawosławnego biskupa kijowskiego Adama Pocieja i papieża Klemensa VIII i Przemienienia na Górze Tabor na stropie. Uzupełnienie stanowią imitacja marmurowych bloków, dekoracja kwiatowa i drapowane tkaniny. Ikonostas barokowo – rokokowy z 1801 r., autorstwa Jakuba Szajcera, przemalowany w 1895 r. przez Jana Bogdańskiego. Ołtarz główny i boczny (z ikoną z poł. XVIII w. z Złockie) barokowe z XVIII w. Krzyż procesyjny z XVIII w. z cerkwi w Binczarowej. Chorągwie procesyjne z 2 poł. XIX w. pochodzące z cerkwi w Koniecznej. Płaszczanica z 1803 r. Wewnątrz ekspozycja dokumentująca prace związane z przeniesieniem i konserwacją cerkwi. Świątynia otoczona drewnianym ogrodzeniem z gontowym daszkiem i bramką. Obok plebania ze Szlachtowej.

Także warto zobaczyć. Drewniane kościoły w dzielnicach Chełmiec i Dąbrówka Polska. Cały skansen z drewnianymi kościołami z Łososiny Dolnej i Świniarska.

Literatura. [11]

Strona główna