KOŹMIN
województwo wielkopolskie, powiat krotoszyński



(fot. Marcin Szukała - 2005)


(fot. Piotr Kiciński - 2005)


(fot. Brygida Kicińska - 2014)


(fot. Piotr Kiciński - 2005)


(fot. Piotr Kiciński - 2005)


(reprodukcja - Koźmin Wielki i Nowy - Stanisław Łukomski - 1914)


(reprodukcja - Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce – PAN – IS - Zeszyt 4a – 1985 – Mateusz Pawlaczyk)

Położenie. Miasto siedziba gminy, 14 km na pn. od Krotoszyna. Kościół znajduje się przy ulicy Poznańskiej.

Historia. Kościół p.w. Świętej Trójcy z 1570 r. W latach 1590 – 1611 przejęty czasowo przez innowierców. W 1683 r. wymiana gontu. W latach 1720 – 35 w trakcie remontu, nadano wnętrzu charakter barokowy staraniem Piotra Sapiechy. Remontowany w 1830 i 1898 r., kosztem Maryanny Kapuścińskiej. Odnowiony w latach 1971 – 73.

Budowa i wyposażenie. Kościół drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej. Orientowany, zaliczany do grupy późnogotyckich kościołów odmiany wielkopolskiej. Mniejsze prezbiterium od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Dach jednokalenicowy, kryty gontem z szerokim okapem z zaczepami nad prezbiterium. W części centralnej drewniana wieżyczka na sygnaturkę, kryta czworobocznym, gontowym daszkiem ostrosłupowym z kulą i krzyżem. Wewnątrz strop płaski wspólny dla nawy i prezbiterium, wsparty na dwóch słupach. Chór muzyczny późnogotycki o prostej linii parapetu, prawdopodobnie najstarszy w Wielkopolsce. Na belce tęczowej krucyfiks i rzeźby (Świętych Jana Chrzciciela, Jana Ewangelisty, Kazimierza i Jadwigi) z XVI i XVIII w., oraz napis fundacyjny i wzmianka o remoncie z 1898 r. i data budowy świątyni. Zachowane trzy prostokątne portale o bogatym zdobieniu. Ołtarz główny barokowy z 1720 r. Dwa ołtarze boczne: późnorenesansowy z 1720 r. i barokowy z p. XVIII w. Ambona późnorenesansowa z k. XVI w. z rzeźbami czterech ewangelistów i wspierana przez klęczącego Adama. Liczne rzeźby w różnych stylach. Drewniana płyta grobowa – pamiątka zarazy z lat 1707 – 09.

Także warto zobaczyć. Barokowy kościół z przebudowy gotyckiego z XV w. i pobernardyński kościół z XVII w. Zamek z XIV w. i pałac eklektyczny z 2 poł. XIX w. Wiatrak koźlak z 1868 r.

Literatura. [1][2][5b][6]

Strona główna