(fot. Hania Malinowska - 2002)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Brygida Kicińska - 2011)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Brygida Kicińska - 2011)

(fot. Brygida Kicińska - 2011)

(fot. Brygida Kicińska - 2011)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Brygida Kicińska - 2011)

Położenie. Miasto siedziba gminy, ok. 15 km na pd. od Jeleniej Góry. Usytuowany w dzielnicy Karpacz Górny na wys. 885 m n.p.m.

Historia. Kościół p.w. Naszego Zbawiciela. Zbudowany na przeł. XII i XIII w. w miejscowości Vang, w prowincji Yaldres w południowej Norwegii. Kościół Wang został wzniesiony na wzór najlepszych przykładów skandynawskiego drewnianego budownictwa sakralnego i stanowi bezcenne dzieło dawnej sztuki nordyckiej. W XIX w. kościółek okazał się za mały i wymagał kosztownej naprawy. Dzięki staraniom zamieszkałego w Dreźnie norweskiego malarza, prof. Jana Krystiana Dahla, ten cenny zabytek architektury Wikingów został zakupiony za 427 marek przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po sporządzeniu dokumentacji przez królewskiego architekta, obiekt rozebrano na części i w 1841 r., przewieziono w skrzyniach statkiem do Szczecina, a następnie do Muzeum Królewskiego w Berlinie. Król zrezygnował jednak z postawienia kościoła na Wyspie Pawiej koło Berlina. Dzięki zabiegom hrabiny Fryderyki von Reden z Bukowca, wiosną 1842 r., postanowiono przenieść kościółek w Karkonosze, aby mógł służyć ewangelikom, mieszkającym w Karpaczu i okolicy. Miejsce pod budowę na zboczu Czarnej Góry, podarował Christian Leopold hrabia von Schaffgotsch. Król Fryderyk Wilhelm IV 2 sierpnia 1842 r. osobiście dokonał położenia kamienia węgielnego, a dwa lata później, 28 lipca 1844 r., nastąpiło uroczyste otwarcie i poświęcenie kościoła. Poddany gruntownej renowacji w latach 1963 –1965.

Budowa i wyposażenie. Kościół drewniany późnoromański, typu stavkirke. Zbudowany jest z sosny norweskiej, nasyconej żywicą, bez użycia gwoździ. Kościół nie jest identyczny z pierwowzorem, tylko oryginalne są niektóre elementy konstrukcyjne i portale. Dach kryty gontem z charakterystycznymi sterczynami w postaci głów smoków. W centralnej części dachu, wieża czworoboczna, kryta dachem namiotowym. Prostokątna nawa z stropem płaskim wspartym na ośmiu kolumnach. Prostokątne prezbiterium zamknięte absydą, przykryte półkolistym stropem imitującym sklepienie. Całość otacza niskie obejście – krużganek. Bogata dekoracja ornamentalna, której fragmenty – szczególnie wijące się wstęgi z postaciami fantastycznych zwierząt – stanowią typowe przykłady północnej późnoromańskiej sztuki. Przy wejściu stylizowane lwy, symbolizujące mityczne stwory strzegące wejścia. Kolumny portali ozdobione dekoracją z węży i roślin. W górnych narożnikach portali z XII w., umieszczono uskrzydlone smoki, a ramy ozdobione wyrzeźbionymi twarzami Wikingów – wojowników o wysuniętych rozdwojonych językach, symbolizujących przekazywanie wiedzy i mądrości następnym pokoleniom. Organy z 1926 r. Krzyż wykonany z jednego pnia dębowego z 1844 r. i postać Chrystusa wyrzeźbiona w drewnie lipowym w 1846 r., przez rzeźbiarza Jakuba z Janowic. Ambona wykonana z drewna dostarczonego z Norwegii. Chrzcielnica barokowa z ok. 1740 r., pochodzi z rozebranego kościoła w Dziećmorowicach. Obok kościoła wieża kwadratowa, zbudowana z polnego kamienia i śląskiego granitu z 1844 r. Zwieńczona małą wieżyczką. Na szczycie zegar i dwa dzwony z tego samego okresu. Plebania z 1980 r. Całość otoczona murem z granitu i drewna.

Także warto zobaczyć. Cała okolica Karpacza godna jest odwiedzenia, zwłaszcza spacer na Śnieżkę.

Literatura. Opracowano na podstawie tekstu księdza Edwin Pech.

Strona główna